บรรยากาศในพื้นที่ อ.บันนังสตา จ.ยะลา ในช่วงฤดูผลทุเรียนออกสู่ตลาดเป็นประจำทุกปี ตลอดเส้นทางตั้งแต่ระหว่างรอยต่อของ อ.บันนังสตา กับ อ.ธารโต ของพื้นที่ จ.ยะลา บริเวณถนนทางหลวงสาย410 ยะลา-เบตง ได้มีพ่อค้ายืนโบกรถของชาวสวนทุกเรียน เพื่อรับซื้อโดยตรงจากชาวสวนเป็นทางยาวจนถึงตัวเมืองจังหวัดยะลา บรรยากาศเต็มไปด้วยความเรียบร้อย มีแต่รอยยิ้มของชาวบ้านต่อส่งให้กันและกัน ทำให้สภาพพื้นที่ อ.บันนังสตา ต่างกับอดีตในช่วงเหตุความไม่สงบปะทุรุนแรงมาอย่างต่อเนื่องในช่วง 14 ปีที่ผ่านมา
จากวิถีของการดำรงชีวิตของคนชาวอำเภอบันนังสตา ที่ส่วนใหญ่เป็นมุสลิมที่ดำรงชีวิตอยู่กับพี่น้องชาวไทยพุทธ อยู่อย่างถ้อยทีถ้อยอาศัย มีความผูกพันฉันท์พี่น้อง ในช่วงฤดูผลทุกเรียนทุกคนต่างนำผลผลิตออกสู่ตลาดอย่างขยันขันแข็ง เหมือนกับว่าในพื้นที่ไม่เคยมีเหตุความไม่สงบมาก่อน
นี่อาจเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการดำรงวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ จะสามารถตอบโจทย์ถึงความสงบสุขอย่างแท้จริง และยั่งยืนปราศจากการปรุงแต่งจากอำนาจที่มาจากข้างนอกอย่างสิ้นเชิง
นายดารอฮิง มะจือแร หรือแบโซะกาโสด ชาวบ้านในพื้นที่บ้านกาโสด หมู่ 5 ต.บันนังสตา ใช้ชีวิตกับครอบครัวที่นี่มาเป็นเวลานานหลายสิบปี มีอาชีพทำสวนผลไม้ทุกอย่างที่ปลูกได้ โดยอาศัยกำลังลำแข้งตัวเอง 2 สามีภรรยา ดิ้นรนต่อสู้ชีวิต จนได้มาซึ่งพื้นที่สวนจนถึงทุกวันนี้
นอกจากมีการทำสวนผลไม้แล้ว เขายังมีการทำโรงเพาะพันธุ์ไม้ผลหลักหลายชนิด โดยเฉพาะผลไม้ที่นิยมปลูกในพื้นที เช่น พันธุ์มังคุด เงาะ ทุเรียน สะตอ ขนุน และจำปาดะ เป็นต้น
นายดารอฮิงหรือแบโซะ กล่าวว่า วันนี้เขาและคนในพื้นที่ต่างก็มีการหว่าน หรือเพาะเมล็ดทุเรียนบ้านเพื่อผลิตต้นกล้า ก่อนมีการเสียบยอดกิ่งทุเรียนพันธุ์ที่เป็นความต้องการของตลาด ซึ่งปัจจุบันมีการสั่งจองซื้อพันธุ์ทุเรียนพันธุ์ต่างๆ จนสามารถสร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ครอบครัวได้เป็นอย่างดี
ส่วนสายพันธุ์ที่มีความนิยมมากที่สุดในขณะนี้ คือ พันธุ์มูซังคิงส์ เป็นทุเรียนนำเข้าจากประเทศมาเลเซีย มีผลขนาดเล็กน้ำหนักประมาณราว 1กก. แต่เป็นที่นิยมมีการปลูกในพื้นที่ อ.เบตง เป็นส่วนใหญ่ ปัจจุบันราคาหน้าสวนประมาณ กก.ละ 300 บาท
นอกจากมีพันธุ์ทุเรียนมูซังคิงส์แล้ว ยังมีอีกสายพันธุ์ที่กำลังเป็นที่นิยมของชาวมาเลเซีย แต่เรายังไม่ได้ตั้งชื่อตั้งใจจะตั้งชื่อทุเรียนพันธุ์กาโสด มีรสกลมกล่อม หวานไม่มาก ผลมีขนาดไม่ใหญ่มาก ขนาดราว 1 กก. เนื้อมีสีเหลืองอร่ามสวยมาก กำลังเป็นที่นิยมของชาวมาเลเซีย มีการสั่งชื้อเป็นจำนวนมาก”
ต้นกล้า หรือพันธุ์ต้นทุเรียนของบ้านกาโสด มีพ่อค้ามารับชื้อจากภาคเหนือ ภาคตะวันออกของไทยนิยมเดินทางมารับซื้อถึงถิ่น แล้วยังส่งถึงกัมพูชา เมียนมา และมาเลเซีย
นับเป็นโอกาสทองของคนในพื้นที่ได้เป็นอย่างดี หลังจากที่ต้องประสบกับปัญหาราคายางตกต่ำเป็นเวลายาวนาน
