ฮะดัสเล็ก หมายถึงผู้ที่มีสิ่งสกปรกเกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น การถ่ายหนัก/เบา การผายลม การนอนหลับสนิทแบบไม่ได้นั่งหลับ การมึนเมา การมีของน้ำวะดีย์ และมะซีย์ การสิ้นสติ เช่นเป็นลม
ผู้ที่อยู่ในสภาพดังกล่าว ถือว่าเป็นผู้มีฮะดัสเล็ก มีข้อห้ามคือไม่อนุญาตให้ทำการละหมาด ถ้ามีถือว่าเสียน้ำละหมาด หรือปฏิบัติศาสนกิจบางอย่างจนกว่าจะขจัดฮะดัสเล็กเหล่านี้ไปเสียก่อนด้วยการอาบน้ำละหมาด
หรือในกรณีสุดวิสัยให้ทำการตะยัมมุม(การทำความสะอาดด้วยฝุ่น ถ้าไม่พบน้ำ ตามเงื่อนไขที่กำหนด)
ฮะดัสใหญ่ หมายถึง ผู้ที่มีสภาพดังต่อไปนี้
1. มีอสุจิเคลื่อนออกมา
2. การมีเพศสัมพันธ์ (ยูนุบ)
3. การมีประจำเดือน (เฮด)
4. การคลอดบุตร (นิฟาส)
ผู้ที่อยู่ในสภาพดังกล่าว ถือว่าเป็นผู้มีฮะดัสใหญ่ มีข้อห้ามคือไม่อนุญาตให้ทำการละหมาด หรือปฏิบัติศาสนกิจบางอย่างจนกว่าจะอาบน้ำยกฮะดัสใหญ่เสียก่อน หรือในกรณีสุดวิสัยให้ทำการตะยัมมุม(การทำความสะอาดด้วยฝุ่น ถ้าไม่พบน้ำ ตามเงื่อนไขที่กำหนด)
นะญิส คือสิ่งสกปรก
1. อุจจาระหรือปัสสาวะของมนุษย์ (บันทึกฮะดีสของ บุคอรีและมุสลิม)
2. เลือดประจำเดือน และน้ำคาวปลาหลังตลอดบุตร (กุรอาน อัลบะเกาะเราะฮฺ 2: 222)
3. น้ำมะซี (คือน้ำใสเหนียว ที่ออกมาจากอวัยเพศ ทั้งชายและหญิง ขณะมีความกำหนัด (บันทึกฮะดีสของ บุคอรี)
4. น้ำวะดีย์ น้ำขุ่นข้น ที่ออกมาจากอวัยเพศ ทั้งชายและหญิง หลังปัสสาวะ
5. น้ำลายสุนัข (บันทึกฮะดีสของมุสลิมอะหมัดและอะบูดาวู๊ด)
6. เลือดที่ไหลออกมามากๆ (อัล อันอาม 6:145)
7. สัตว์ที่ตายโดยมิได้ถูกเชือดตามศาสนบัญญัติ ยกเว้นปลา ตั๊กแตน และสัตว์ตายที่ไม่มีเลือดเช่น มดและผึ้ง (บันทึกโดย อะหมัด ชาฟีอีย์ อิบนิมาญะฮฺ อัลบัยฮะกีย์)
8. เนื้อสุกร (อัล อันอาม 6 :145)
9. ฉี่และมูลของสัตว์ที่กินเนื้อมันไม่ได้ (บรรทึกของอัลบุคอรี อิบนิมาญะฮฺ และอิบนิ คุซัยมะฮฺ)
10. สัตว์ที่เลี้ยงด้วยอาหารนะญิส 1(บันทึกของอะหมัดอะบูดาวูด และอันนะซาอี อัล อัลบานีย์ )
ส่วน”มะนีย์” หรือ “อสุจิ” นั้น ไม่ถือเป็นนะญีส แต่ให้ทำความสะอาดเมื่อยังเปียกอยู่ หรือขยี้เมื่อแห้ง
ท่านหญิงอาอิชะฮฺกล่าวว่า ” ฉันเคยขูดมะนีย์ออกจากผ้าของท่านร่อซูล ศอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม เมื่อมันอยู่ในสภาพแห้ง และจะล้างถ้ามันเปียก ”
ส่วนข้อปฏิบัติสำหรับผู้มีน้ำมะนีย์ออกมานั้น คือการอาบน้ำยกฮะดัสใหญ่
การชำระสิ่งสกปรก หรือ นะญิสนั้น ต้องใช้น้ำชำระล้างให้สะอาดเกลี้ยง ยกเว้นน้ำลายสุนัข ต้องล้างถึง7 ครั้ง
และครั้งแรกต้องถูด้วยน้ำโคลนหรือด้วยน้ำดิน (บันทึกของอิหม่ามทั้งหก)
ส่วนปัสสาวะของทารกเพศชายที่ยังไม่เคยรับประทานอาหารใดๆ ถ้าเปื้อนสิ่งใด ให้พรมน้ำ เฉพาะที่เปื้อนเท่านั้น ต่างกับปัสสาวะของทารกหญิง ถ้าเปื้อนสิ่งใดต้องซักหรือล้างสิ่งนั้นๆทุกครั้ง (จากบันทึกของอบูดาวูด อัตติรมีซี อัล อัลบานีย์)
