เจ้าจอมตนกูสุเบีย พระสนม ในรัชกาลที่ ๔ ทรงเป็นเจ้านายจากรัฐสุลต่านเรียว-ลิงกา ที่เคยรับราชการเป็นพระสนมมุสลิมพระองค์แรกและพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เจ้าจอมตนกูสุเบีย มีพระนามเต็มว่า
เติงกูซาฟียะฮ์ บินตีอัลมาร์ฮุมซุลตันมูฮัมเมด มูอัซซัม ชาห์ (Tengku Safiah binti al-Marhum Sultan Muhammed Muazzam Shah)
ทรงเป็นเจ้านายจากรัฐสุลต่านเรียว-ลิงกา ที่เคยรับราชการเป็นพระสนมมุสลิมพระองค์แรกและพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เจ้าจอมตนกูสุเบียเป็นพระธิดาของสุลต่านมูฮัมเมด มูอัซซัม ชาห์ที่ 3 แห่งลิงกา (Sultan Muhammed Muazzam Shah III) ประสูติแต่เติงกูเกิลซุม เลอบาร์ ปูติฮ์ (Tengku Kelsum Lebar Putih) พระชายาพระองค์แรก
เจ้าจอมตนกูสุเบียมีพระพี่น้องร่วมพระชนกชนนีสามพระองค์ พระเชษฐาคือสุลต่านมะฮ์มุด มูซัฟฟาร์ ชาห์ที่ ๖ (Sultan Mahmud Muzaffar Shah IV) หรือ สุลต่านมะหะมุด สุลต่านเมืองลิงกาพระองค์ถัดมา
เจ้าจอมตนกูสุเบียได้เข้ารับราชการเป็นพระสนมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งแต่ ปี พ.ศ.๒๔๐๔ ถือเป็นพระสนม ที่เป็นอิสลามิกชนท่านแรกและท่านเดียวในรัชกาล
ด้วยความที่เจ้าจอมตนกูสุเบียมีพระชาติกำเนิดเป็นเจ้านายจากต่างประเทศ หากเจ้าจอมมีพระประสูติการพระราชบุตร พระราชบุตรพระองค์นั้นจะดำรงพระสกุลยศเป็น “เจ้าฟ้า” ตั้งแต่แรกประสูติหรือที่เรียกว่า “เจ้าฟ้าไบไรต์”
เพราะมีพระชนนีเป็นเจ้า หากแต่พระองค์ไม่ทรงมีพระประสูติกาลพระราชบุตรแต่อย่างใด เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต ในปี พ.ศ. ๒๔๑๑ ล่วงมาจนถึงปี พ.ศ.๒๔๑๙ เจ้าจอมตนกูสุเบียจึงถวายบังคมลาออกไปอาศัยกับพระยาตรังกานูอุมา ผู้เป็นพระปิตุลา ก่อนเสกสมรสใหม่ กับ เติงกูลง บินเติงกูกูดิน (Tengku Long bin Tengku Kudin) ในปีเดียวกันนั้น และไปใช้ชีวิตอยู่ที่ตรังกานู
จนกระทั่งสามีเสียชีวิตลงในปี พ.ศ. ๒๔๒๘ หลังเจ้าจอมตนกูสุเบียออกจากพระราชวังไปแล้ว ยังมีเรื่องราวของพระองค์ปรากฏในบันทึกของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ที่ทรงบันทึกไว้ในจดหมายเหตุรายวันของพระองค์ เมื่อวันที่ ๙ กันยายน พ.ศ.๒๔๓๑ ขณะโดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวประพาสภาคใต้ ทรงพบเจ้าจอมตนกูสุเบียร่วมเฝ้าแหนที่ตรังกานู
ด้วย ความว่า
“๓ โมงเช้า ๔๐ มินิต (๐๙.๔๐ น.) ถึงเมืองตรังกานู เสด็จลงเรือไปประทับที่บ้านพระยาตรังกานู ถึงบ้านมีผู้หญิงแต่งตัวคลุมหัวมาคอยรับอยู่มาก มีตนกูสะเปียซึ่งเคยเข้าอยู่เป็นเจ้าจอมทูลกระหม่อมปู่เป็นต้น…”
เจ้าจอมตนกูสุเบียสิ้นพระชนม์
เมื่อวันที่ ๑๖ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๗
ขอขอบพระคุณภาพ/ข้อมูล
ที่มาภาพ : เจ้าจอมตนกูสุเปียในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔
ถ่่ายโดย คาร์ล บิสมาร์ก ช่างภาพชาวเยอรมัน เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๐๔
ขอขอบคุณ : นิทรรศการฉายาลักษณ์สยาม , กัมปนาท ขำแก้ว , ท่านพุทธางกูร โพธังกร , Yung Yungร
Cr.เรารักบรรพบุรุษไทย
